Kat mülkiyeti, bir binanın belirli bölümlerinin (daireler, iş yerleri gibi) yasal olarak bağımsız mülk olarak tanınması ve bu bağımsız bölümlerin farklı kişilere ait olabilmesini sağlayan bir mülkiyet türüdür. Bu sistem, bina içindeki bağımsız bölümlerin yanı sıra, bina ve arsa üzerindeki ortak alanların kullanımı, yönetimi ve bakımı ile ilgili hak ve sorumlulukları da düzenler. Kat mülkiyeti, bireylerin kendi daireleri üzerinde tam mülkiyet haklarına sahip olmalarını sağlarken, bina ve çevresindeki ortak kullanım alanlarının bakımı ve yönetimi için kat malikleri arasında birliktelik kurulmasını gerektirir.
Kat Mülkiyeti Olan Ev Alınır mı?
Kat mülkiyeti olan bir ev almak, birçok kişi için cazip bir seçenek olabilir, özellikle şehir içinde yaşamayı tercih edenler için. Bu tür mülkiyetler, alıcıya belirli bir daire veya ev bölümü üzerinde tam hak sahipliği sunar ve genellikle apartman daireleri, site içerisindeki konutlar veya çoklu konut birimleri gibi yapıları kapsar. Alıcı, kendi mülkünün yanı sıra binanın ortak alanlarını kullanma hakkına da sahip olur. Ortak alanların bakımı ve yönetimi, genellikle bir apartman yönetimi veya site yönetimi tarafından sağlanır. Bu, bireysel mülk sahiplerinin mülklerinin değerini korumasına ve ortak kullanım alanlarının bakımının kolektif bir şekilde yönetilmesine olanak tanır.
Ancak, kat mülkiyeti olan bir ev alırken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Öncelikle, alıcıların ortak kullanım alanları, aidatlar, yönetim kuralları ve diğer mülk sahipleri ile olan ilişkiler hakkında iyi bir anlayışa sahip olmaları önemlidir. Yönetim planı ve site yönetiminin kalitesi, yaşam kalitenizi doğrudan etkileyebilir. Bu yüzden, satın almadan önce, bina veya site yönetiminin finansal durumu, bakım çalışmalarının düzenliliği ve komşular arası ilişkiler gibi konularda detaylı bir araştırma yapmak faydalıdır. Kat mülkiyeti, hem mülk sahibine ait özel alanın hem de tüm sakinlerin yararına olan ortak alanların iyi yönetilmesi gerektiği bir ortam sunar. Bu nedenle, bu tür bir mülk satın alırken, hem bireysel hem de topluluk yararlarını göz önünde bulundurmak esastır.
Kat İrtifakı ile Kat Mülkiyeti Farkı Nedir?
Sıklıkla kat mülkiyeti ile kat irtifakı karıştırılmaktadır. Bu iki kavramın isim olarak benzer olsa da içerik olarak birbirinden oldukça farklı olduğunun altı çizilmelidir. Belirttiğimiz gibi kat mülkiyeti iskanı alınmış bir gayrimenkulün satın alınmasıdır.
Kat irtifakı ise inşaatın başlamasından iskanı alınan süreci kapsamaktadır. Kısacası kat irtifakı kalıcı olmayıp tamamen geçicidir. Kat mülkiyeti ise geçici bir tapu yöntemidir. Kat irtifakı tapusu ile kişi arazi yahut arsa üzerinde belirli bir alana sahip olabilecektir. Kat mülkiyeti ile ise kişi daire, kat, tapu gibi bağımsız bir alanın sahibi olabilecektir.
Kat mülkiyeti olan evi satmak, kat irtifakı olan evi satmaya göre çok daha kolaydır. Çünkü kat mülkiyeti alanlar için kredi almak ve ödeme koşulları oldukça kolayken, kat irtifakı olan alanlar için bu oldukça zordur.
Çoğu durumda bankalar için güvence olarak görülmediğinden bu tarz yapılara kredi çıkmayacaktır. Bu kapsamda kat mülkiyeti olan evi satmak için atacağınız adımlar ve bekleyeceğiniz süre diğerine nazaran çok daha az düzeyde olacaktır.
Kat Mülkiyeti Tapu Yerine Geçer mi?
Kat mülkiyeti daire, ofis, depo, dükkan, mağaza gibi taşınmazlara verilmektedir. Tapular çeşitleri doğrultusunda hisseti, kat irtifaklı, ve kat mülkiyetli tapu olarak üçe ayrılmaktadır. Kat mülkiyetli tapular iskanlı gayrimenkulleri kapsamaktadır. Kat mülkiyetli tapunun içerisinde bağımsız bölüm ile ilgili ayrıntılara, binanın bulunduğu kat bilgisi, yüzölçümü ve dairenin metrekare cinsinden değerlerine yer verilmektedir.
Bu anlamda kat mülkiyeti olan bir taşınmaz doğrudan tapu yerine geçmese de bu dairenin iskanının olduğunu ve Kat Mülkiyeti Kanuna uygun olarak inşa edildiğini gösterir. Kısacası kat mülkiyeti başlı başına bir tapu yerine geçmez. Ancak tapuya gidilerek kat mülkiyeti ve diğer belgeler gösterilerek üzerine geçirildiğinde, kişi kat mülkiyetli tapu sahibi olmuş olacaktır.
Kat Mülkiyeti Nasıl Alınır?
Kat mülkiyeti almak aslında zorunlu değildir. Ancak güvenilir bir alım satım için önerilen tapu türü kat mülkiyeti bulunan dairelere ait tapulardır. İnşa edilen mülk üzerindeki payın resmi olarak kayıtlara geçebilmesi için öncelikle kat irtifakının alınması daha sonra bu tapu türünün kat mülkiyetine çevrilmesi gerekecektir. Tamamlanmış bir yerden mutlaka kat mülkiyeti alınmalıdır.
Kat irtifakı alınmış ise ortalama 1 veya 2 yıl içerisinde kat mülkiyetine çevrilmelidir. Geçilmemesi halinde ise kişinin para cezası alması söz konusu olabilir. Kat irtifakından kat mülkiyetine geçiş aslında basit bir düzeltme işlemidir.
Tapuyu kat mülkiyetine çevirmek için Tapu müdürlüğüne gidilmesi gereklidir. Sonrasında kat mülkiyeti kütüğüne başvurularak, tapunun cinsi ve arsa tipi seçilmelidir.
Bunun yanı sıra kat mülkiyeti olan evi satmak için ilk olarak ilgili gayrimenkulün kat mülkiyetinin alınmış olması gerekecektir. Kat mülkiyeti almak için gerekenler ise şu şekildedir;
- İnşaatın bilmiş olması gereklidir. Yapının iskanı alınmalıdır.
- Mülk sahibi yahut mülkün tüm maliklerinin imzasıyla bir dilekçenin oluşturulması gerekecektir.
- Bu dilekçe sonrasında kat mülkiyeti başvurusu yapılması ve başvurunun onay alması gerekecektir.
Yeni ya da eski binaya kat mülkiyeti nasıl alınır konusu için gerekli olan belgeler şu şekilde sıralanır;
- İskan belgesi,
- Kat mülkiyeti bağımsız bölümlerin listelenmiş halini açıklayan belge,
- Maliklerin nüfus cüzdanı belgelerinin bir kopyası,
- Deprem sigortası ( DASK)
- Cins tahsis değişikliği belgesi,
- Binanın üzerinde vergi borcu bulunmadığını gösterir belge,
- Tapu harcının ödendiğini gösteren makbuz
Kat mülkiyetine geçiş konusunda en önemli muhatap aslında müteahhitlerdir. Tüm prosedür ve gerekli masrafların karşılanması müteahhit firmaları ile sağlanmaktadır. Müteahhitin olmadığı ya da faaliyetini sona erdirdiği durumlarda ise iskan ruhsatının alınması ev sahiplerine kalacaktır.
Bu durumda başvurular bireysel olarak değil, bina bazında yapılmalıdır. Elbette bireysel kat mülkiyeti alma mümkündür, ancak zorlayıcı olacaktır. Bina bazında kat mülkiyeti için ise ise bina sakinleri arasından bir temsilci seçilmesi söz konusu olabilir. Veya tapu emlak müşaviri ya da gayrimenkul danışmanı ile anlaşılması yeterli olacaktır.